İş kazası tanımı ve iş kazası olduğunda neler yapılması gerektiği, Sosyal Sigortalar Kanunu’nunda ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Özetle tanımlamak gerekirse, sigortalı çalışan kişi sadece iş yerinde işini yaparken değil, işveren tarafından başka bir yere gönderildiğinde ya da iş yerinin servis aracı içindeyken uğradığı kazalar da iş kazası tanımına girer.

İş kazası meydana geldikten sonra kaza geçiren işçiye gereken ilk yardım yapıldıktan sonra, can güvenliği açısından işçi acilen hastahaneye kaldırılmalı ve hastahanede resmi kayıt altına alınmalıdır. İş kazası bildiriminde bulunmak hem işçinin, hem de işverenin yükümlülüğüdür.

İş kazası bildirimi

İş yerinde patlama, yangın, düşme, zehirlenme gibi çeşitli nedenlerle meydana gelen kazalardan sonra işveren kazayı bağlı olduğu sosyal güvenlik kurumuna ve emniyet birimlerine bildirmek zorundadır. Bu bildirinin 3 iş günü içinde yapılması gerekir. İşveren, meydana gelen kazayı eksiksiz ve doğru bir şekilde gereken kurumlara aktarmakla yükümlüdür.

İşverenin iş kazasındaki sorumlulukları

Eğer işveren, kazada kusurlu ise; kaza sonucunda işçide fiziksel ya da ruhsal olarak hasar kalmışsa, ya da işçi hayatını kaybetmişse, işverenin tazminat ödemesi gerekir. Çünkü işveren, yasalarda belirtilen çerçevelerde işçilerin can güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere karşı işçiler tazminat davası açabilirler. İşçilerin açacakları davalar hem maddi, hem de manevi tazminat davaları olabilir.

İş kazalarında aşağıdaki sebepler gerçekleşmişse işveren sorumluluğu ortadan kalkar:

1- İşçinin ağır kusuru :

Eğer işçi kendi kusurlu davranışı ve tedbirsizliği yüzünden kaza geçirmişse, iş sırasında dikkatsiz davranmışsa, işverenin sorumluluğu ortadan kalkar.

2- Mücbir sebep

Deprem, sel, kasırga gibi işveren tarafından engellenmesi mümkün olmayan durumlardır. Bu tip iş kazalarında işverenin bir kusuru yoktur.

3- Üçüncü şahıs kusuru

Bu gruptaki iş kazalarında da işverenin kusuru olmaz. Kazada sorumluluğu olan üçüncü kişi, Türk Ceza Kanunu hükümleri gereği cezalandırılır.

İşverene verilen cezalar

Şahıs şirketlerinde iş sahibinin kendisi, şirket ortakları ya da işveren vekili olan kişilere işçinin kazadan gördüğü zarar doğrultusunda hapis, tazminat gibi cezalar verilebilir. Yasada belirtilen durumlarda, kaza geçiren işçinin aldığı iş göremez raporu parası da işverenden tahsil edilebilir.

İş kazalarının önlenmesi için işverenin kanunda belirtilen güvenlik önlemlerini alması gerekir.